Profesor Zbigniew Grabowski 8 marca 2010 r. obchodził Jubileusz 80-lecia. Z tej okazji w Instytucie Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej odbyło się wspólne uroczyste posiedzenie Kolegium Instytutu i Zakładu Geotechniki i Budowli Podziemnych, którymi to jednostkami Profesor kierował przez wiele lat. A oto krótki życiorys Jubilata.
Profesor Zbigniew Grabowski urodził się dnia 8 marca 1930 roku w Warszawie. Szkołę powszechną ukończył w 1944 roku, maturę uzyskał w 1950 roku w Liceum im. Hugona Kołłątaja w Warszawie. Studia wyższe odbył w latach 1950 – 1954 na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Warszawskiej, uzyskując stopień inżyniera budownictwa lądowego. W latach 1954 – 1956 studiował na Wydziale Budownictwa Przemysłowego Politechniki Warszawskiej, na którym uzyskał stopień magistra inżyniera budownictwa przemysłowego.
Działalność naukowa i dydaktyczna Pana Profesora Zbigniewa Grabowskiego jest nierozerwalnie związana z Politechniką Warszawską, gdzie pracę naukową i dydaktyczną rozpoczął w 1953 roku w Katedrze Mechaniki Gruntów i Fundamentowania na Wydziale Budownictwa Przemysłowego jako zastępca asystenta, a następnie asystent i starszy asystent.
Stopień naukowy doktora uzyskał Profesor w 1964 r. na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej na podstawie rozprawy pt. „Geotechniczne własności spoistych gruntów pochodzenia fliszowego”, wykonanej pod kierownictwem prof. Zenona Wiłuna.
Stopień naukowy doktora habilitowanego nadany Mu został w 1967 roku przez tę samą Radę Wydziału na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. „Zagęszczanie mieszanek cemento-gruntowych poprzez poddawanie ich działaniu wibrowania”.
W 1967 roku Prof. Zbigniew Grabowski zostaje docentem, w 1970 roku uzyskuje tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1975 roku profesora zwyczajnego.
Poczynając od 1960 roku pracuje w Katedrze Geotechniki na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Warszawskiej jako starszy asystent /1960-1964/, adiunkt /1964-1967/ oraz docent etatowy /1967-1970/.
W 1970 r. – po szeregu reorganizacji na Politechnice Warszawskiej – Profesor Zbigniew Grabowski obejmuje kierownictwo nowo powołanego Instytutu Dróg i Mostów na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, który powstał z połączenia Wydziału Budownictwa Lądowego, Przemysłowego i części Wydziału Komunikacji. Jest dyrektorem Instytutu Dróg i Mostów do 1986 roku, będąc jednocześnie kierownikiem Zakładu Geotechniki, a następnie Zakładu Geotechniki i Budowli Podziemnych. Nie wdając się w analizę różnych, kontrowersyjnych często ocen przyczyn i skutków reformy uczelni wyższych, trzeba stwierdzić, że system instytutowy na Wydziale Inżynierii Lądowej sprawdził się w znacznym stopniu. Mimo niełatwych okresów już sam fakt czterdziestoletniego trwania Instytutu Dróg i Mostów mówi sam za siebie. Duża w tym zasługa Jubilata, który stworzył określony styl kierowania tą jednostką uczelnianą.
Równolegle z pracą naukowo-dydaktyczną Zbigniew Grabowski pracuje zawodowo jako inżynier na budowie ówczesnego Dworca Centralnego w Warszawie /1953-1954/, starszy projektant w biurze Projektów Konstrukcji Stalowych Budownictwa /1956-1957/, kierownik Działu Technicznego /1958-1961/ i dyrektor techniczny w administracji Politechniki Warszawskiej /1961-1962/, konsultant naukowy z zakresu geotechniki w Przedsiębiorstwie „Geoprojekt” /1969-1975/.
W wyniku praktyki zawodowej w 1959 roku uzyskuje uprawnienia budowlane z art. 362 Prawa Budowlanego oraz w 1965 roku uprawnienia geologiczne.
Profesor Zbigniew Grabowski był również organizatorem zajęć z Mechaniki Gruntów i Fundamentowania w filii Politechniki Warszawskiej w Olsztynie /1965/ i Wyższej Szkole Inżynierskiej w Lublinie /1966/.
W grudniu 1985 roku został powołany na stanowisko Rektora Politechniki Warszawskiej, a w maju 1986 roku został wybrany na tę funkcję, którą pełnił do listopada 1988 roku.
We wrześniu 1988 roku został powołany na stanowisko ministra – kierownika Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego, którą to funkcję pełnił do września 1989 roku.
Profesor Zbigniew Grabowski pełnił także liczne funkcje poza Politechniką Warszawską – był przewodniczącym Rad Naukowych w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej /1976-1991/, Instytucie Badawczym Dróg i Mostów /1974-1991/, Centralnym Ośrodku Badawczo – Rozwojowym Kolejnictwa /1978-1990/, w Centralnym Ośrodku Badawczo – Rozwojowym Budownictwa Wodno – Inżynieryjnego „Hydrobudowa” /1978-1985/, wiceprzewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Techniki Budowlanej /1975-1986/, Instytutu Kształtowania Środowiska /1976-1984/, Rady Głównej NOT /1976-1981/, Zarządu Głównego SITK /1972-1978/, Rady Naukowo – Konsultacyjnej Metra Warszawskiego /od 1983 do dzisiaj/, członkiem Centralnej Komisji ds. Kadr Naukowych /1973-1986/, przewodniczącym Sekcji Nauk Technicznych CKK /1984-1986/ przy przewodniczącym Rady Państwa, przewodniczącym Polskiego Komitetu Wielkich Zapór /1978 – 2000/. Jest też członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Mechaniki Gruntów i Fundamentowania (ISSMFE) oraz Międzynarodowej Komisji Wielkich Zapór (ICOLD).
Profesor Zbigniew Grabowski był również długoletnim przewodniczącym Zespołu Dydaktyczno-Wychowawczego Kierunku Budownictwo /1973-1989/ i Resortowej Komisji Badań Podstawowych /1976-1989/, działających w Ministerstwie Szkolnictwa Wyższego oraz członkiem Rady Konsultacyjnej /1986-1989/. Był członkiem Sekcji Mechaniki Gruntów, Fundamentowania i Skał oraz Sekcji Konstrukcji Hydrotechnicznych w Komitecie Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN.
Główną problematyką zainteresowań badawczych Profesora Zbigniewa Grabowskiego były zagadnienia badań fizykomechanicznych właściwości gruntów oraz zagadnienia stabilizacji gruntów. Wyniki badań przedstawione w kilkudziesięciu publikacjach krajowych, na konferencjach krajowych i zagranicznych znalazły zastosowanie w budownictwie.
Profesor Zbigniew Grabowski był promotorem 19 zakończonych przewodów doktorskich, 2 spośród tych doktorów uzyskało stopień doktora habilitowanego. Był promotorem ponad 200 prac dyplomowych. Doktorantami Profesora byli pracownicy Jego Zakładu i innych polskich instytucji naukowych i technicznych, a także liczne grono osób z zagranicy. Jest autorem wielu recenzji prac doktorskich i habilitacyjnych jako recenzent powołany przez Rady Wydziałów, jak i Centralną Komisję ds. Tytułów i Stopni Naukowych.
Otrzymał Profesor nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego, odznaczony jest Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim O.O.P., Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Srebrnym i Złoty Medalem za Zasługi dla obronności kraju, Zasłużony Nauczyciel oraz szeregiem odznak honorowych jak Złota Odznaka PZITB, Sitkom, ZNP, Złota Odznaka Zasłużony dla Politechniki Warszawskiej, Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Za Zasługi dla Warszawy, Zasłużony dla Warmii i Mazur, województwa Lubelskiego i Katowickiego.
Profesor Zbigniew Grabowski od lat działa społecznie w różnych organizacjach, m.in. od 1993 roku w Krajowej Radzie Nauki ZNP , w Polskim Komitecie UNICEF od 1995 roku – jako wiceprezes Kapituły Orderu Uśmiechu od 1994 roku, w Polskim Komitecie Normalizacyjnym od 1997 r.
Profesor Zbigniew Grabowski jest nadal w pełni sił twórczych. Ostatnie lata to intensywna praca Profesora w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa. W 2002 roku Prof. Zbigniew Grabowski, na mocy Zarządzenia Ministra Infrastruktury, został powołany na przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, a następnie w wyborach został wybrany na Prezesa Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, którą to funkcję pełni do dzisiaj. W Izbie Profesor działa na rzecz podniesienia i utrzymania rangi samorządu zawodowego zawodu zaufania publicznego, jakim jest zawód inżyniera budowlanego oraz pozycji budownictwa w gospodarce krajowej.
Obszarem działalności naukowej, inżynierskiej i organizacyjnej Profesora była, jest i będzie zawsze geotechnika oraz jej ranga i rola w dziedzinie inżynierii lądowej. Przez prawie 20 lat był przewodniczącym Polskiego Komitetu Geotechniki, a obecnie nadal bierze czynny udział w pracach Zarządu PKG. Nieodczuwalność upływu czasu sprawia, że trudno uwierzyć, iż Prof. dr hab. inż. Zbigniew Grabowski dnia 8 marca 2010 roku ukończył 80 lat. Nic bowiem nie wskazuje na ten Jubileusz – ani energia w działaniu na wielu polach naukowych i technicznych, ani aktywność społeczna, ani też styl bycia.
Słowa te, pisane w imieniu społeczności akademickiej Instytutu Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej, nie są zatem, bo być nie mogą, próbą podsumowania działalności Jubilata, ale stanowią raczej okolicznościową notę, zachęcającą do dalszej aktywności, prowadzonej w innych niż dotychczas uwarunkowaniach formalnych.
Niech tę notę biograficzną zwieńczą najlepsze życzenia dalszej aktywności naukowej, technicznej, edukacyjnej i organizacyjnej, ukierunkowanej na ogólny pożytek i rozwój inżynierii lądowej w Polsce, szczególnie zaś ukochanej przez Jubilata geotechniki oraz życzenia dobrego zdrowia i wszelkiego dobra w życiu osobistym, wspartego szczerą ludzką życzliwością.
Dr hab. inż. Anna Siemińska-Lewandowska, prof. PW
Prof. dr hab. inż. Wojciech Radomski
Politechnika Warszawska